4 augustus - Shari'a

Alweer een week voorbij; de tijd vliegt als je het druk en naar je zin hebt!

Tijdens het weekend ben ik naar een gezellige feest geweest waar ik een aantal interessante mensen heb ontmoet en heb ik voor de tweede keer badminton gespeeld met een aantal collega’s. Badminton is vermoedelijk de sport van Indonesië en ze kunnen er wel wat van. Ze hebben geen medelijden met de groentjes: ik werd in de eerste week meedogenloos met 15-0 en 15-1 verslagen en die ene punt heb ik volgens mij nog cadeau gekregen ook! Zo leer je tenminste snel spelen en ik begin het al een beetje onder de knie te krijgen. Het is een leuke sport.

Verder is onze CDR adviseur in het begin van de week weer teruggekomen van het veld en hebben we mijn programma verder toegespitst en voor de maand augustus helemaal vol gepland. Ik heb een aantal interessante en meer inhoudelijke taken gekregen; ik begin me ook nuttiger te voelen en dat geeft zeker een fijn gevoel.

De Shari’a (Sharia, Shariah of Syariah), de islamitische wetgeving, heeft deze week aardig wat aandacht gekregen van de media en op het kantoor. Dit heeft alles te maken met het verschijnen van een nieuw rapport van de Internationale Crisis Groep over de islamitische wetgeving in Atjeh (lees het rapport) in het begin van de week. We zijn vervolgens nog verwezen naar een artikel in de New York Times (lees het artikel) dat naar aanleiding van het rapport geschreven is. Ook heeft er het een en ander in de locale kranten gestaan, met name omdat niet zo lang geleden een buitenlandse hulpverlener gearresteerd is omdat hij met zijn vrouwelijke tolk een relatie zou hebben gehad. Ik heb het rapport van de Crisis Groep met veel belangstelling gelezen en raad jullie aan om het zelf ook te lezen; het geeft namelijk een goed beeld van bepaalde aspecten van de dagelijkse werkelijkheid in Atjeh. Ik zal het rapport kort samenvatten om jullie aan te moedigen!

In 1999 heeft Atjeh als enige provincie van Indonesië het recht verworven om de islamitische wetgeving in zijn volledigheid toe te passen. Hier liggen een aantal redenen aan ten grondslag, welke uitgebreid beschreven zijn in het rapport. In de eerste plaats vormt de islam de kern van de identiteit van de Atjehnesen. Atjeh is het meest godvruchtige en etnocentrische gedeelte van Indonesië en wordt met trots ‘De Veranda Van Mekka’ (Serambi Mekkah) genoemd. In de tweede plaats is er een historische precedent voor Shari’a wetgeving in Atjeh. Voor de aankomst van de Nederlanders, laat in de 19^de eeuw, was de rechtspraak namelijk een mengeling van Shari’a en traditioneel sociaal wetsysteem. Tot slot is de Shari’a na de val van Suharto een concessie aan Atjeh geweest, om het conflict tussen de overheid en de separatisten te temperen.

In 2001 is er vervolgens een stelsel van wetten aangenomen dat de religieuze rechtbanken voor het eerst de mogelijkheid biedt om zich uitspraken te doen op het gebied van crimineel recht. Crimineel gedrag is ondergebracht in categorieën: Hudud, Qishash-diyat en Ta’zir. Hudud heeft betrekking tot misdaden zoals overspel, diefstal, beroving, geloofsverzwakking en het consumeren van alcohol. Qishash-diyat heeft betrekking op moord en aanranding en Ta’zir op alle overige misdaden; bijvoorbeeld gokken, oplichterij, falsificatie van documenten, illegale relaties, het niet naleven van Ramadan of dagelijkse gebeden, het niet dragen van een jilbab (hoofdoek) en verkeersovertredingen. Als straf op alle overtredingen staan afranseling en/of boetes (moord is bestrafbaar met de dood).

Hoewel afranseling door velen afgedaan wordt als mensenrechtenschennis, wordt het in Atjeh gezien eerder als een straf dat snel toegepast is, detentie ontwijk (en dus ook een goedkope alternatief is) en dat ontworpen is om meer schaamte dan pijn te veroorzaken. De Shari’a is veelal als panacee gepropageerd; het zou sociaal onheil verdrijven en tot een egalitaire sociëteit leiden.

Atjeh, dat een duaal rechtssysteem heeft, worstelt nu echter met het uitvoeren van de eerste drie Shari’a voorschriften die de consumptie of het verkoop van alcohol, gokken en buitenechtelijke relaties tussen manen en vrouwen strafbaar stellen. Er bestaan namelijk geen normen en/of richtlijnen voor de toepassing van de Shari’a en de wilayatul hisbah (Shari’a politie) is slecht opgeleid. In de praktijk zijn vrouwen en minstbedeelden onevenredige slachtoffer van wilayatul hisbah razzia’s.

Bepaalde groepen roepen voor uitbreiding van de Shari’a door het bijvoorbeeld ook op non-moslems toe te passen. Andere gematigde stemmen worden echter ook gehoord:

“Al-Yasa’ Abubakar, the sharia office head, explicitly rejects a salafi approach, calling it an effort to turn the clock back to the seventh century, and stresses the importance of making Islamic teachings relevant to modern challenges. The worry of some Acehnese is that extension of Shari’a has been taken on as an agenda by conservative organisations more concerned with moral minutiae than with important social issues”

Het rapport gaat veel dieper in op al deze, en nog veel meer, punten en er worden een aantal voorvallen beschreven. Ik zou zeggen: lees ze!

Hieronder – om het weer over iets heel anders te hebben – volgt nog de uitslag van een interne fotowedstrijd. Ik wens jullie allemaal een fijne week toe!